انکدر چیست؟
به طور کلی انکدر به تجهیزی گفته می شود که یک حرکت مکانیکی(خطی و دورانی) را به سیگنال الکتریکی تبدیل کرده تا بتوان مشخصه های متفاوتی را از آن سیگنال مورد استفاده قرار داد، یا به طور ساده تر انکدر ها وسیله ای هستند که حرکت دورانی یا خطی را به سیگنال دیجیتالی ۰ یا ۱ تبدیل می کنند البته نا گفته نماند که بعضی از انکدر ها خروجی آنالوگ(۰ تا ۱۰ ولت و یا ۴تا۲۰میلی آمپر) دارند.
انکدر ها به چند دسته تقسیم می شوند؟
۱- انکدرها از لحاظ ساختمان به ۲ مدل تقسیم می شوند :
الف : انکدرهای خطی
ب : انکدرهای چرخشی و یا دورانی
۲- انکدرها از لحاظ عملکرد و ساختمان داخلی به ۳ دسته تقسیم می شوند:
الف: نوری
ب: مغناطیسی
پ: خازنی
۳- انکدرها از نظر نوع خروجی سیگنال به ۲ دسته تقسیم می شوند:
الف: مطلق
ب: افزایشی
کاربرد انکدر چیست؟
انکدر ها معمولا در سیستم های اتوماسیون و کنترلی در قسمتی نصب میشوند که بتوانند از خروجی فیدبک را برای کنترلر ارسال کنند و پارارمترهای زیر را مشخص کند:
- اندازه گیری سرعت
- اندازه گیری و کنترل موقعیت
- جهت چرخش شفت
شما تصور کنید که قصد کنترل سرعت یک موتور الکتریکی را دارید ،اگر شما فرمان های موتور را از یک اینورتر به آن اعمال کنید و سرعت را کم و یا زیاد نمایید توانسته اید تا سرعت موتور را کنترل کنید ولی مشکل اصلی زمانی پیش می آید که شما قصد داشته باشید تا سرعت موتور را روی سرعت خاص به صورت دقیق و ثابت نگه دارید در این حالت شما نیاز به گرفتن فیدبک از موتور هستید اما این سوال پیش می آید که آیا سرعت دقیق موتور همان عددی که شما به آن اعمال کرده اید هست یا نه؟،پس یکی دیگر از کاربرد های انکدر اندازه گیری سرعت موتور ها می باشد.
مواردی پیش می آید که شما میخواهید نوار نقاله مورد نظرتان به اندازه ای مشخص حرکت کند و در آن نقطه توقف کند که این موضوع یکی از پرکاربردترین نوع استفاده از انکدر در صنعت مخصوصا در ماشین آلات بسته بندی و پرکن های صنعتی به کار گرفته میشود. برای این کار شما خروجی انکدر را اندازه گیری میکنید و با در نظر گرفتن ضرایب گیربکس و کوپلینگ ها مسافت طی شده را به دست میآورید ، این کار به اصطلاح کنترل موقعیت نامیده می شود.
قسمت داخلی انکدرها:
انکدرهای نوری در واقع یک فرستنده و گیرنده LED هستند که با قطع نور به ازای چرخش شفت انکدر در خروجی تولید پالس های الکتریکی می کنند که از همین قانون برای انکدر های خازنی و مغناطیسی هم استفاده می شود.
انکدرهای چرخشی افزایشی :
انکدرهای افزایشی به این معنا می باشد که تا زمانی که انکدر در حال حرکت است در خروجی پالس و سیگنال داریم و برای اندازه گیری سرعت و موقعیت باید در کنترلر تعداد این پالس ها شمارش شود،ولی اگر کنترلر بازنشانی شود(تغذیه آن قطع شده و دوباره روشن شود) موقعیت قبلی انکدر را فراموش کرده و دوباره باید با شمارش پالس های انکدر اطلاعات جدید را کسب کند.یکی از معایب انکدر های افزایشی همین مورد می باشد که نمیتوان متوجه موقعیت قبلی و واقعی انکودر شد که این امر باعث ارزان قیمت بودن این مدل از انکدر ها شده است.
انکدرهای چرخشی مطلق :
انکدرهای مطلق به این معناست که در هر نقطه و موقعیت که باشد سیگنالی که در خروجی برای کنترلر ارسال میکند بیانگر همان مکان می باشد،در واقع انکدر های مطلق یک تعداد عدد یونیک برای هر زاویه از انکدر دارند که با قرار گیری در آن نقطه پالس و کد آن در خروجی ظاهر میشود.این انکدر ها نسبت به انکدر های افزایشی گرانتر بوده و پس از هربار بازنشانی کنترلر موقعیت شفت انکدر فراموش نمی شود.
انکدرهای چرخشی مغناطیسی :
این انکدرها هم همانند انکدرهای افزایشی بوده ولی در تولید پالس از سنسورهای اثر هال استفاده شده است.
انکدر های افزایشی خطی :
این انکدرها از نظر پالس های خروجی همانند انکدر های چرخشی بوده ولی این انکدرها در ظاهر بسیار بوده و حرکت آنها به صورت خطی می باشد.
انکدر های مطلق خطی :
یکی از مدل های دیگر انکدرها به صورت مطلق خطی بوده که کاربرد بسیاری در اندازه گیری های طولی دارد که به خط کش های دیجیتال معروف هستند.
مواردی از کاربرد انکدرها:
- اندازه گیری سرعت
- اندازه گیری موقعیت
- اندازه گیری زاویه
- اندازه گیری جهت حرکت شفت
- ماشین های cnc
- ماشین های چاپ
- آسانسور
- روباتهای صنعتی
- ماشین های بسته بندی
کاربرد انکدر به شرح تصاویر :
